Av. Emirhan Derdiman
Bursa Barosu
İş hukukunda işçinin kıdeminden kasıt, işçinin çalışma süresidir. Buna göre örneğin 01.01.2016 yılında işe başlayan işçinin, 01.01.2018 tarihinde 2 yıllık kıdemi söz konusudur. Kıdem tazminatı olarak bahsedilen ücret esasında işçinin işe bağlılığının sonucu olarak hak kazandığı ücrettir. Kıdem tazminatı; işçinin her tam yıl için bir aylık geniş anlamda ücretidir. Geniş anlamda ücretten kasıt ise işçinin maaşı ve diğer sosyal haklarının toplamıdır. Kıdem tazminatıyla ilgili detayla yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.
Kıdem tazminatının miktarı, yıllık ödenen miktar en yüksek devlet memuruna (Başbakanlık Müsteşarı) bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini aşamaz.
Şayet aşarsa ne olur?
Bu durumda bir yaptırım söz konusu değildir. Mülga İş kanununun 98. Maddesinde yaptırımı hapis cezası şeklinde düzenlenmişti, ilga edilerek bu hüküm kaldırılmıştır.
Örnek Kıdem Tazminatı Hesaplama:
İşçi A 15.1.1991 tarihinde işe girmiş, 28.07.2015 tarihinde ölmüştür (iş sözleşmesi ölümle sona ermiştir). Bu süre zarfında kesintisiz çalışmış ve aşağıdaki ücretleri almıştır. Tazminatın hesaplanması yalnız bu bilgiler ışığında yapılacaktır.
İşçinin aylık alığı ücret: 1.800,00 TL
Senede iki kez ikramiye: 3.650,00 TL
Senede bir kez giyim yardımı: 365,00 TL
Senede bir kez yakacak yardımı: 365,00 TL
Fazla çalışma süresi: 500,00 TL
1- Öncelikle çalışma süresini hesaplanacaktır. Buna göre;
28.07.2015 – 15.01.1991 = 24 yıl, 6 ay, 13 gün
2- İşçinin günlük ücreti hesaplanacak;
-
Aylık ücreti/bir aydaki gün sayısı= günlük ücreti
1800/30= 60 TL
-
Senede alınana ikramiye / bir senedeki gün sayısı= günlük kazanılacak ücret
3650/365= 10 TL
-
Senede bir kez giyim yardımı / bir senedeki gün sayısı= günlük kazanılacak ücret
365/365= 1 TL
-
Senede bir kez yakacak yardımı / bir senedeki gün sayısı= günlük kazanılacak ücret
365/365= 1 TL
(Kıdem tazminatı hesaplanırken fazla çalışma ücreti hesaba katılmayacaktır. Çünkü bir süreklilik arz etmemektedir.)
Günlük Kazanılan Toplam Ücret= 72 TL
3- Bu Veriler Işığında İşçinin Kıdem Tazminatı Hesaplanacaktır
Aylık Kazanılan Toplam Ücret= 72 x 30 = 2.160,00 TL ( 1 yıllık kıdem tazminatı miktarı)
Bundan sonra 1 yıllık kıdem tazminatı miktarına göre 24 yıllık kıdem tazminatı hesaplanacaktır. (2.160 x 24 = 51.840 TL)
Bir yıldan artan süreler için de aynı şekilde oranlanarak hesaplama yapılacaktır. (12 ayda kazanılan kıdem tazminatı ücreti 2.160 TL, 6 Ayda kazanılan ücret = 1.080 TL olacaktır)
Günlük ücretin bulunmasında da aynı metot işletilir. (365 günde 2.160 TL, 13 Günde= 76,93 TL)
Örnekte; 24 yıl, 6 ay, 13 gün için 51.840 TL+1.080 TL+76,93 TL olarak toplam=52.996,93 TL Kıdem Tazminatına hak kazanılacaktır.
