Bu yazıda konut kira sözleşmeleri yapılırken hangi noktalara dikkat etmek gerektiği ve genel olarak yapılması gerekenler kısaca bahsedilmiştir.
TANIM
6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun (TBK’nın) 299. maddesine göre “Kira sözleşmesi, kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir.”Bu nedenle sözleşmenin tarafları, kiralayan ve kiracıdır. Kiralanan da kiraya verilen meskendir.
Hukukumuzda meskenlerin (ya da konutların) kiralanmasında kiralayan ve kiracının bir kısım hak ve yükümlülükleri vardır. Bu arada sözleşmenin süreli olup olmaması da önemlidir. Kira sözleşmelerinden kaynaklanan anlaşmazlıklar;
1-) Kiralananın boşaltılması; 2-) kiralananın kullanımından doğan masraflar gibi hususlarda yoğunlaşmaktadır. Bu uyuşmazlıkların giderilmesi için uzun süren hukuki süreçler taraflara da zarar verebilmektedir.
Bu tür uyuşmazlıkların doğmaması ya da en aza indirilmesi için, hak ve yükümlülüklerin sözleşmede her iki tarafa da kayırma olmadan dağıtılması şüphesiz ki en adil ve en doğru olandır. Bu nedenle, kira sözleşmeleri yapılmadan evvel bir avukattan yardım alınmalı ve/veya en azından, 6098 sayılı TBK’da taraflara hak ve yükümlülükleri dağıtan 299-356 arası maddelerdeki hükümleri içeren dördüncü bölümü okunmalıdır. Bu hükümler içinde 339-356 arası maddeler de konut kirasını, önceki maddelerle bağlantılı olarak ayrıca ve özel olarak ele almıştır.
SÖZLEŞMENİN HAZIRLANMASI
Kira sözleşmeleri noterde yahut tarafların kendi arasında yapılabilmektedir. TBK’nın anılan hükümleri nazara alınarak hazırlanan kalıplaşmış, hukuki deyimle tip sözleşmelere ulaşmak mümkündür. Bu sözleşmeler üzerinde taraflar ortak iradeleriyle anlaşabilir, bir takım yeni hükümler koyabilirler. Tarafımızca genişletilmiş ve her iki tarafında haklarını koruması için muhakkak eklenmesi gerektiğini düşündüğümüz maddelerin de bulunduğu kira sözleşmesi örneğine buradan ulaşabilirsiniz.
Emsallerinden farklı olarak yeni ekleri bakımından orijinal eser vasfı bulunabilecek bu formun kiralayan ya da kiracılar tarafından düzenlenecek bir sözleşmede kullanılması hariç, rızamız ve iznimiz alınmadan başka yerlerde yayımlanamayacağını ve kullanılamayacağını hatırlatmak isteriz.
Sitemizde buradan ulaşabileceğiniz kira sözleşmesi, TBK hükümleri nazara alınarak ve çıkması muhtemel uyuşmazlıkları en aza indirmeyi hedefleyecek şekilde düzenlenmiştir.
ÖNEMLİ NOKTALAR
Bu Kira Sözleşmesinin doldurulmasına esas olmak üzere:
1-) Sözleşmede taraflara ilişkin olarak istenen bilgiler doldurulmalıdır. Kira bedelinin kira gelir vergisi ödeyen kişiye ve banka hesabından ödenmesi yoluna gidilmelidir. Zaten 500 Türk Lirası ve daha fazlası meblağların (tutarların) banka yoluyla ödenmesi gereklilik olmuştur. Kira bedeli başka kişinin hesabına yatırılacaksa sözleşmede belirtilmeli ama kiralayan kişi kirayı ben almadım diye vergisini ödememek gibi bir çıkış yolu olabileceğini aklına bile getirmemelidir.
2-) Demirbaş eşyalar genişletilebilir ya da azaltılabilir. Örneğin eşyalı evlerde bu kapsam çok değişecektir.
3-) Meskendeki zararların ve diğer giderlerin kimlere ait olacağı sözleşmede belirlenmelidir. Bu bağlamda yükümlülüklerin hukuki dağıtımında zararın kiracının kullanın sorumluluğunun ihlalinden kaynaklanıp kaynaklanmadığının belirlenmesidir sözleşme formumuzda bize ait olan bu deyim kullanılmıştır.
4-) Tip sözleşmelerde elektrik aboneliğinin kiracı tarafından kendi üzerine alınacağı şeklinde belirtimler vardır. Önerdiğiniz sözleşme formunda kapsama, internet, su ve doğalgaz gibi abonelikler de alınmış, evin boşaltılması halinde kiracının bunların her birisini masraflarını ödeyerek kapattıracağı ve her birisi için belge ibraz etmesi öngörülmüştür. Burada gözden kaçan bir detaya da, kiracı çıktıktan sonra aboneliğinden doğacak sonraki masrafların ödenmesi durumu da açıklığa kavuşturulmuştur.
5-) Kiralayan, TBK’da anılan, evde köklü onarım, kiralayanın çocuğunun eve oturacak olması gibi bir kısım olağanüstü haller dışında, kira sözleşmesi üzerinden 10 geçmedikten sonra tahliye isteyemeyecektir. Kiracı ise, kiralananı bir yıl geçmedikçe tarafların rızaları olmadıkça boşaltamayacak, her yıl sözleşme tarihinden geriye doğru ilk 15 günden sonrası tarihte boşaltma ihtarı yapmadan da meskeni boşaltamayacaktır.
6-) Sözleşmenin her bir sayfası, bir diğerinin devamı olduğunu açıkça belirleyen delil ya da karine yoksa taraflarca mutlaka imzalanmalı ya da kısa imza denilen parafe şeklinde işaretlenmeli, ama son sahife mutlaka taraflarca imzalanmalıdır. İmzacı taraflarda kefil varsa, bunun “müteselsil kefil” olduğu yazılmadığı sadece “kefil” yazıldığı sürece; normal kefalet hükümleri çerçevesinde sorumlu olacağı bilinmelidir.
Dikkat :
1-) Bu makalenin, yasalara uygun şekilde kaynak gösterilip atıf yapılarak kullanılması hariç, rızamız ve iznimiz alınmadan başka yerlerde yayımlanamayacağını ve kullanılamayacağını hatırlatmak isteriz. Bu hususta Yasal Uyarı sayfasını da kontrol edebilirsiniz. 2-) Bu makaleye atıf yapılması halinde: “Meskenler İçin Kira Sözleşmesinde Taraflar İçin Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar”, Hukuki Yaklaşım Sitesi, ……………. Erişim Tarihi: ../../20..” Şeklinde kaynak gösterilmesi gerekmektedir. 3-) İznimiz ve rızamız alınması kaydıyla diğer kullanımlarda da mutlaka “Kaynak: Hukuki Yaklaşım, …………………, erişim tarihi: ../../20..” Şeklinde kaynak gösterilmelidir.
